Uzależnienie od alkoholu wymaga leczenia, tak samo jak inne choroby przewlekłe. Alkoholizm to choroba natury psychofizycznej. Wywołuje bowiem złożone objawy psychosomatyczne. Chory, który nie poddaje się leczeniu, skazuje się na szkodliwe działanie etanolu. W konsekwencji grozi mu nawet przedwczesna śmierć. Celem terapii jest bowiem odstawienie substancji odurzającej i regeneracja organizmu. Utrzymanie długotrwałej abstynencji umożliwia także wyleczenie schorzeń współistniejących z alkoholizmem. Coraz częściej stosuje się farmakologiczne metody wspomagające leczenie alkoholizmu. Czy leki na alkoholizm istnieją i czy są skuteczne? Czy stosowane w oddziałach szpitalnych i prywatnych ośrodkach terapii uzależnień ograniczają szkodliwe działanie alkoholu? Rozwiewamy wątpliwości pacjentów uzależnionych od alkoholu i ich najbliższych.
Leki na alkoholizm są skuteczne, ale nie powinny być stosowane jako wyłączna metoda leczenia alkoholizmu. Nie leczą bowiem w cudowny sposób uzależnienia, a jedynie pomagają utrzymać motywację do pozostawania w stanie trzeźwości. By ograniczyć dolegliwości odstawienne, związane z rezygnacją z używki, należy do terapii włączyć również detoksykację. Ograniczyć możliwość wystąpienia nawrotów choroby pomaga natomiast psychoterapia. Farmakologiczne leczenie alkoholizmu opiera się głównie na czterech substancjach. Wśród nich wymienia się: disulfiram, naltrekson, nalmefen, akamprozat. Wprowadzenie któregokolwiek z nich do terapii wymaga ścisłej współpracy psychiatry z terapeutą uzależnień i całym zespołem terapeutycznym.
Spis treści:
Czy można wyleczyć uzależnienie od alkoholu? Czy istnieje lekarstwo na alkoholizm?
Uważa się, że nałogowcy poddawani leczeniu mogą trwać w trzeźwości, ale nie stają się uzdrowieni. Choroba alkoholowa jest bowiem schorzeniem przewlekłym. Wymaga kompleksowej terapii, a w sytuacji, gdy alkoholik nie chce się leczyć, w jego organizmie powstają złożone uszkodzenia i liczne zmiany patologiczne. Leki na alkoholizm stosuje się zwykle w celu zwiększenia oddziaływań terapeutycznych i wzmocnienia motywacji pacjenta do trwania w trzeźwości.
Celem terapii nałogu alkoholowego jest wywołanie i utrzymanie stanu abstynencji u osoby uzależnionej. Dla części terapeutów zmniejszenie ilości spożywanego alkoholu jest jedynie wskaźnikiem, na ile pacjent radzi sobie z dotychczasowymi przyzwyczajeniami. W trakcie terapii nabywa on bowiem umiejętności walki ze stresem, negatywnymi emocjami, pojawiającymi się objawami głodu alkoholowego z wykorzystaniem innej broni niż substancja odurzająca. Większość nałogowców za sukces uważa uniknięcie lub zminimalizowanie skutków nadmiernego picia alkoholu. Całkowita abstynencja na początku drogi do trzeźwości jawi im się jako stan nieatrakcyjny. Nie znają jeszcze możliwości własnego organizmu.
Odstawienie alkoholu a leki na alkoholizm i reakcja organizmu
Tabletki na alkoholizm nie leczą samego uzależnienia, ale wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego człowieka. Wywierają zmiany w sposobie funkcjonowania jego mózgu, co przekłada się w sposób pośredni na ograniczenie spożywania alkoholu przez osoby uzależnione. Ponieważ alkoholizm jest chorobą przewlekłą, w procesie jego leczenia wybranym pacjentom zaleca się również farmakoterapię. Przyjmowanie leku należy jednak rozpocząć po odstawieniu substancji odurzającej. W przypadku spożycia alkoholu i połączenia go z substancjami czynnymi zawartymi w tabletkach może dojść do wystąpienia nieprzyjemnych i niebezpiecznych działań niepożądanych. Odstawienie alkoholu może być przyczyną nagłej i nieprzyjemnej reakcji organizmu. Z tego względu przerwanie ciągu alkoholowego zaleca się w specjalistycznych placówkach medycznych. Również stosowanie leków wspomagających leczenie uzależnienia powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. Detoksykacja zmniejsza głód alkoholu. Niektóre leki stosowane w terapii ograniczają bowiem objawy zespołu odstawiennego. Zapobiegają tym samym wystąpieniu stanów zagrażających życiu alkoholika, jak np. delirium alkoholowe.
Czy istnieją leki na alkoholizm bez recepty?
Leki na alkoholizm wymagają uprzedniej konsultacji lekarskiej. Niemożliwe jest ich stosowanie na własną rękę. Wszystkie z wymienionych substancji dostępne są dla pacjenta jedynie na podstawie aktualnego zlecenia lekarskiego. By móc kupić je w aptece, pacjent powinien zatem posiadać receptę. Bez konsultacji lekarskiej nałogowiec może jedynie zaopatrzyć się w podstawowe farmaceutyki. Najczęściej korzystają oni ze środków uspokajających, przeciwwymiotnych, uśmierzających ból, nasennych. Należy jednak pamiętać o tym, że ich łączenie z alkoholem może okazać się niebezpieczne dla zdrowia.
Farmakologiczne leczenie alkoholizmu – czy jest skuteczne?
Nie istnieje jedno skuteczne lekarstwo na alkoholizm. Podstawą leczenia uzależnienia od alkoholu w przypadku każdego chorego powinny być oddziaływania psychoterapeutyczne. Niezależnie od stopnia uzależnienia, zaawansowania choroby, objawów psychosomatycznych i nasilenia objawów głodu alkoholowego farmakoterapia nie powinna być jedyną metodą leczenia alkoholizmu. Metody farmakologiczne są wysoce skuteczne wówczas, gdy stanowią wsparcie dla innych elementów kompleksowej terapii uzależnienia od alkoholu.
Leczenie farmakologiczne alkoholizmu konieczne jest do włączenia w terapię, gdy efekty oddziaływań psychoterapeutycznych nie są wystarczające. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w których mimo podjętej psychoterapii nałogowiec nie może utrzymać abstynencji. Środki lecznicze pomagają zwiększyć skuteczność oddziaływań psychoterapeutycznych. Leki na alkoholizm stosuje się również u tych pacjentów, u których stwierdzono współwystępowanie zaburzeń i chorób psychicznych. Mowa tu przede wszystkim o depresji, schizofrenii i chorobie afektywnej dwubiegunowej. Leczeni farmakologicznie powinni być również alkoholicy chorzy przewlekle na inne schorzenia, z powodu których czasowo mogą być wyłączeni z psychoterapii alkoholizmu. Konieczne jest leczenie farmakologiczne chorych, których stan zdrowia wymaga jak najszybszego odstawienia lub choćby ograniczenia ilości wypijanego alkoholu. Farmakologię zaleca się szczególnie tym, którzy w przeszłości stosowali już tę grupę leków na chorobę alkoholową i dobrze na nie reagowali.
Akamprozat – lek stosowany pomocniczo w terapii uzależnień
Z pomocą jakich środków można leczyć alkoholizm farmakologicznie? Leki stosowane w leczeniu osoby uzależnionej to zwykle trzy substancje: akamprozat, nalmefen i naltrekson. Działanie pierwszego z nich opiera się na zmniejszeniu poziomu wrażliwości receptorów. Skutkuje to ograniczeniem objawów głodu alkoholowego i zwiększeniem motywacji do utrzymania abstynencji. Leczeni akamprozatem sięgają po alkohol rzadziej i wypijają mniejsze dawki etanolu w porównaniu do alkoholików, którzy nie stosują tego farmaceutyku.
Każdy preparat należy dobrać indywidualnie do potrzeb i możliwości każdego pacjenta. W procesie kwalifikacji chorego do leczenia farmakologicznego należy wziąć pod uwagę różnorodne czynniki. Wśród nich wymienia się cele terapii antyalkoholowej, historię i wzorzec picia oraz patologicznych zachowań i reakcji, ogólny stan zdrowia psychofizycznego pacjenta, jego tryb życia i inne leki przyjmowane dotychczas. Leki na alkoholizm przyjmuje się długotrwale, a terapię kontynuuje się wyłącznie w przypadku zauważenia efektów ich stosowania.
Inne leki stosowane w terapii alkoholizmu – nalmefen i naltrekson
Naltrekson blokuje receptory opioidowe, które stymulowane są przez endorfiny wydzielające się po wypiciu alkoholu. W związku z tym podczas terapii uzależnień z wykorzystaniem tego leku pacjent nie odczuwa przyjemności z picia alkoholu. Zauważa natomiast bezcelowość jego spożywania i stopniowo z niego rezygnuje. Lek ten ogranicza ilość spożywanego alkoholu. Euforyzujące działanie alkoholu przestaje być dla nałogowca atrakcyjne. Nalmefen to lek stosowany w tym samym celu, co naltrekson. On również należy do grona inhibitorów receptorów opioidowych. Alkoholik stopniowo ogranicza ilość spożywanego alkoholu.
Leki na alkoholizm a wszywka alkoholowa (disulfiram) – by skutecznie leczyć alkoholizm farmakologicznie
Jednym z najpowszechniejszych farmaceutyków stosowanych w celu wspomagania leczenia choroby alkoholowej jest disulfiram. Stanowi on substancję czynną leku (Disulfiram WZF), popularnie nazywanego Esperalem lub wszywką alkoholową. To nowoczesny lek wspomagający terapię, wywołujący awersję do alkoholu. Leczenie alkoholizmu z pomocą Esperalu opiera się na wywołaniu negatywnego skojarzenia związanego z piciem alkoholu podczas terapii. Działanie substancji czynnej leku polega na blokowaniu wydzielania dehydrogenazy aldehydowej w organizmie uzależnionego. To enzym istotny dla prawidłowego przebiegu procesu metabolizmu alkoholu etylowego. W związku z tym jego brak odczuwalny jest wyłącznie dla osób po spożyciu substancji odurzającej lub znajdujących się pod jej wpływem. Dla trzeźwego alkoholika disulfiram pozostaje całkowicie obojętny.
Skuteczność Esperalu oceniana jest stosunkowo wysoko. Atutem tej substancji jest brak wywierania wpływu na układ nerwowy człowieka. Disulfiram nie powoduje zmian w funkcjonowaniu mózgu alkoholika. Osoba uzależniona od alkoholu poznaje zasady działania wszywki alkoholowej i jest świadoma konsekwencji jej połączenia z alkoholem. Obawia się nieprzyjemnych objawów reakcji organizmu na to połączenie i powstrzymuje się przed piciem. Spożycie alkoholu podczas terapii Esperalem skutkuje wzrostem stężenia toksyn poalkoholowych w krwiobiegu. Chodzi tu zwłaszcza o szkodliwy aldehyd octowy. To z kolei prowadzi do zatrucia ustroju, którego symptomy określa się mianem reakcji disulfiramowej.
Jak wygląda wszycie wszywki? Leczenie farmakologiczne alkoholizmu z wykorzystaniem disulfiramu
Disulfiram ma formę jałowych tabletek przeznaczonych do podskórnej implementacji (Esperal) lub tabletek doustnych (Anticol). Pierwsza z możliwości wybierana jest przez pacjentów zdecydowanie częściej. Zapewnia stały efekt terapeutyczny, gwarantując obecność leku w organizmie. Stopniowo uwalnia się on bowiem do krwiobiegu alkoholika. Długość działania wszywki wynosi od 8 do 12 miesięcy. To czas, który warto wykorzystać na psychoterapię uzależnienia. Dzięki temu możliwe staje się zapobieganie nawrotom choroby.
Kompleksowe metody leczenia alkoholizmu a leki na alkoholizm
Uzależnienie od alkoholu jest zaburzeniem o złożonej etiologii i niejednoznacznym przebiegu. Wczesne objawy nałogu łatwo przeoczyć i zbagatelizować. Zwykle z terapii korzystają zatem uzależnieni w przewlekłej i krytycznej fazie alkoholizmu. Zmagają się oni z konsekwencjami długotrwałych ciągów alkoholowych. Pozostawanie pod wpływem alkoholu wywołuje szereg zmian metabolicznych, biochemicznych i strukturalnych w organizmie każdego człowieka. Wyjście z alkoholizmu bez terapii nie jest zatem możliwe. Co więcej, najlepsze i trwałe rezultaty uzyskuje się wyłącznie, stosując kompleksową terapię alkoholizmu. Dostępne formy leczenia nadużywania alkoholu skupiają się nie tylko na ograniczeniu objawów schorzenia. Terapia leczenia uzależnień opiera się na poznaniu przyczyny, czyli mechanizmów patologicznych, jakie rządzą umysłem alkoholika. Leczenie alkoholizmu to proces złożony i długotrwały.
Kompleksowa terapia uwzględniająca odtrucie alkoholowe, farmakoterapię (w tym również zabieg implementacji Esperalu) i psychoterapię jest najskuteczniejszym sposobem na wyjście z nałogu. Alkoholizm wymaga zastosowania terapii kombinowanej. Składa się ona z elementów, jakie oddziałują na czynniki etiopatogenetyczne. Dotychczas udowodniono, że leki na alkoholizm dodawane do psychoterapii zwiększają jej skuteczność. Jeżeli nałogowiec nie chce uczestniczyć w psychoterapii, zaleca się podjęcie wobec niego minimalnych oddziaływań edukacyjnych i behawioralnych. Warto korzystać z indywidualnego programu leczenia alkoholizmu i stosować się do jego założeń. Farmakologiczne leczenie alkoholizmu należy stosować pod kontrolą lekarza. Leki przeciwalkoholowe trzeba przyjmować zgodnie z zaleceniami. Niedopuszczalne jest ich stosowanie i napicie się alkoholu w jednym czasie.
Zostaw swój komentarz