Czy tłuszczaki są niebezpieczne? Kiedy je usuwać?

Mianem tłuszczaków określa się niezłośliwe guzy, które najczęściej występują w tkance podskórnej człowieka, rzadziej w okolicy narządów wewnętrznych. Choć przeważnie nie są groźne dla zdrowia, zaleca się ich wycięcie ze względów kosmetycznych (estetycznych). O tym, czy tłuszczaki są niebezpieczne, poinformuje pacjenta jedynie lekarz. Specjalista podczas konsultacji przekazuje również informacje dotyczące przebiegu ścieżki ewentualnego leczenia. Po dokładnym zbadaniu znamion skórnych i zebraniu informacji medycznych w formie wywiadu weryfikuje on istnienie wskazań do usunięcia wybranych zmian. Eliminuje ponadto ewentualne przeciwwskazania. Wszystko to w trosce o dobro i bezpieczeństwo pacjenta.

Odpowiadając na pytanie, czy tłuszczaki są niebezpieczne, należy zwrócić szczególną uwagę na te zmiany, które są zlokalizowane głębiej niż pod skórą. Dotyczy to zwłaszcza guzów w okolicy narządów wewnętrznych, prowadzących do ucisku i zmian anatomicznych oraz strukturalnych w jamach ciała. Stan ten może bowiem prowadzić do upośledzenia funkcji organów oraz znacznego pogorszenia ogólnego stanu człowieka. Ze względów bezpieczeństwa zaleca się zatem niezwłoczny kontakt ze specjalistą po zauważeniu jakichkolwiek niepokojących objawów czy nawet atypowych zmian na skórze.

Czym jest tłuszczak? Przyczyny powstawania tłuszczaków i ich rodzaje

Przyczyny powstawania tłuszczaków nie zostały jednoznacznie określone. Trudno również odpowiedzieć zero-jedynkowo na pytanie, czy tłuszczaki są niebezpieczne. Wiele zależy bowiem od mechanizmu ich powstawania, obecności czynników ryzyka, przebiegu diagnostyki i wyników badań specjalistycznych. Ryzyko powstawania tłuszczaków na skórze oraz wewnątrz organizmu pacjenta zwiększają przede wszystkim predyspozycje genetyczne. Jeżeli nowotwory występowały w przeszłości w rodzinie pacjenta, również u niego można spodziewać się zwiększonego ryzyka powstawania złośliwych zmian nowotworowych. Wśród czynników ryzyka rozwoju tłuszczaków wymienia się również wiek (pomiędzy 40. a 60. rokiem życia), nadwagę i otyłość. To ponadto występowanie blizn pooperacyjnych oraz miejsc po urazach i zranieniach mechanicznych. Tłuszczaki występują częściej u mężczyzn w średnim wieku niż u kobiet.

Powstawaniu tłuszczaków sprzyja ponadto współistnienie u pacjenta niektórych schorzeń, w tym głównie choroby Cowdena, choroby Madelunga oraz zespołu Gardnera. Objawy sugerujące rozwój tłuszczaków obserwuje się również u kobiet po menopauzie, z nadwagą, narażonych na tłuszczakowatość bolesną (Dercumę).

Wyróżnia się kilka rodzajów tłuszczaków: lipoma, angiolipoma, tłuszczak wielopostaciowy, tłuszczak z komórek wrzecionowatych, myolipoma, szpiczakotłuszczak, fibrolipoma, zimowiak, lipoblastoma (u niemowląt i małych dzieci). Niektóre z nich oprócz rozrostu tkanki tłuszczowej posiadają sieć naczyń krwionośnych, uwidocznionych w obrazie mikroskopowym. Diagnostyka tłuszczaków pozwala ocenić, które z nich należy niezwłocznie wyciąć, a które tłuszczaki nie wymagają specjalistycznego leczenia. Niektóre z nich okazują się niegroźnymi zmianami o odmiennym charakterze, niż początkowo przypuszczano. W diagnostyce różnicowej istotne staje się to, jak odróżnić znamię od czerniaka. Warto zatem znać podstawowe kryteria ABCDE rozwoju czerniaka. Konsultacji wymaga każde znamię, które zmienia swój wygląd, staje się asymetryczne, ma nieregularne brzegi, niejednolity kolor lub ewoluuje.

Czy tłuszczaki są niebezpieczne? Kiedy usuwać tłuszczaki?

Tłuszczak to zwykle łagodny guzek tkanki łącznej, który ma postać wyraźnego skupiska komórek tłuszczowych z torebką. Rośnie powoli, może jednak osiągać znaczące rozmiary, powodując dyskomfort i defekt kosmetyczny. Najczęściej wówczas wymaga interwencji chirurgicznej. Czy tłuszczaki są niebezpieczne? Większość z nich to zmiany łagodne, co nie oznacza, że można bagatelizować ich występowanie na skórze. Guz zlokalizowany pod skórą jest wyczuwalny palpacyjnie nawet podczas samodzielnego badania znamion wykonywanego przez pacjenta. To miękkie, niebolesne zgrubienie, które pod naciskiem daje się przesuwać, wracając następnie do swojego pierwotnego położenia. Tłuszczaki umiejscowione wewnątrz organizmu pacjenta dają objawy bolesności, a nawet nadciśnienia czy obrzęków. Dolegliwości te są spowodowane zaburzeniem pracy narządów wewnętrznych. Każdą zmianę tego rodzaju należy skonsultować z lekarzem i poddać szczegółowej diagnostyce.

Czy tłuszczaki są niebezpieczne? Chirurgiczne usuwanie znamion i badanie histopatologiczne – skuteczne leczenie tłuszczaków

Lekarz stawia wstępną diagnozę na podstawie własnych obserwacji, badania oraz ewentualnej kontroli dermatoskopowej. Różnicuje tłuszczaki od atypowych znamion barwnikowych, włókniaków, kaszaków, a nawet raka skóry (czerniaka). Diagnoza tłuszczaka polega na wykonaniu badań fizykalnych oraz badań obrazowych (USG). Jeżeli lekarz ma wątpliwości diagnostyczne, zleca chirurgiczne usuwanie znamion skórnych. W uzasadnionych przypadkach poprzedza zabieg wykonaniem rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej. Tego rodzaju postępowanie diagnostyczne dotyczy jednak przede wszystkim podejrzeń co do występowania tłuszczaków wewnątrz organizmu pacjenta. Guzy podskórne tkanki miękkiej, których rozmiar jest większy niż 5 cm i położone są głębiej (przy powięziach), poddaje się biopsji. Badanie histopatologiczne wykonywane po wycięciu tłuszczaka wraz z torebką łącznotkankową daje jednoznaczną odpowiedź na pytanie o jego charakter, rodzaj i rokowanie.

Wielu pacjentów zastanawia się nad tym, jak leczyć tłuszczaki? Farmaceutyczne leczenie tłuszczaków nie jest możliwe. Skuteczną metodą likwidacji tych zmian jest chirurgiczne usuwanie znamion skórnych. Wykonuje się je zarówno wówczas, gdy tłuszczaki stają się uciążliwe, jak i gdy stanowią problem natury estetycznej. O tym, czy tłuszczaki są niebezpieczne, narażone na uszkodzenia mechaniczne oraz, czy należy je usunąć, zawsze decyduje lekarz specjalista.

Metody usuwania tłuszczaków – jak skutecznie usunąć zmianę skórną w formie guza?

Zmiany skórne najczęściej usuwa się chirurgicznie z użyciem skalpela. Metoda ta umożliwia późniejsze wykonanie badania histopatologicznego. Zmiany zlokalizowane na ciele pojedynczo lub w skupiskach lekarz usuwa zatem podczas mało inwazyjnego i krótkiego zabiegu w znieczuleniu miejscowym pacjenta. Rozcina skórę, usuwa tłuszczaka wraz z torebką i zszywa ranę za pomocą szwów. W przypadku dużych tłuszczaków oraz zmian zlokalizowanych głęboko w ciele pacjenta konieczne staje się wykonanie zabiegu w znieczuleniu ogólnym podczas hospitalizacji. Tego rodzaju zmiany nie kwalifikują się bowiem do wycięcia w warunkach ambulatoryjnych.

Lokalizacje, w których powstają tłuszczaki – estetyczne usuwanie znamion w tkance podskórnej

Obok pytań o to, czym jest tłuszczak, czy tłuszczaki są niebezpieczne, zastanawiająca jest również kwestia miejsc, w których zmiany te mogą się pojawiać. Na ciele człowieka najczęściej spotyka się tłuszczaki na plecach, tłuszczaki na głowie i twarzy, na ramionach, tłuszczaki w piersiach, tłuszczak na szyi, karku oraz w pachwinie. Wszystkie znamiona w miejscach intymnych wymagają konsultacji specjalistycznej (zwykle również ginekologicznej). Tłuszczaki w pachwinie (dole pachowym) mogą bowiem przypominać powiększone węzły chłonne, co lekarz powinien niezwłocznie zweryfikować. Ryzyko wystąpienia tłuszczaków dotyczy również mniej spodziewanych lokalizacji – jak np. oka. Najczęściej to mały guzek o strukturze tłuszczowo-białkowej w górnej części spojówki.

Rekonwalescencja po usunięciu znamienia w dużej mierze zależy od lokalizacji tłuszczaków, ich rodzaju, rozmiaru oraz ilości zmian wycinanych podczas jednorazowego zabiegu. Po nim należy zachować szczególną ostrożność podczas codziennej higieny. Ranę można bowiem nieumyślnie uszkodzić podczas codziennej pielęgnacji i spowodować nowe dolegliwości. Po usunięciu komórki tkanki tłuszczowej może wystąpić miejscowe zaczerwienienie w okolicy zabiegowej, przemijający ból, a nawet krwawienie. Wszystkie te dolegliwości są fizjologiczne po usunięciu tłuszczaka – wynikają bowiem bezpośrednio z konieczności chirurgicznego przerwania ciągłości tkanki.