Czym są i jak leczyć tłuszczaki?

Niektóre zmiany skórne powstają na naszej skórze fizjologicznie, inne są wynikiem pewnego patologicznego mechanizmu. W wyniku tej drugiej możliwości powstają właśnie tłuszczaki. Wywodzą się z przerośniętej tkanki tłuszczowej. Choć występuje ona naturalnie w każdym organizmie człowieka, może przyczynić się do występowania tego niezłośliwego guza. Jak leczyć tłuszczaki, gdy zauważymy ich obecność na powierzchni skóry? Podpowiadamy, co radzą specjaliści.

Tłuszczak występuje najczęściej na tułowiu. Jest niebolesny i nie powoduje dolegliwości. Mimo to pacjenci najczęściej chcą się dowiedzieć, jak leczyć tłuszczaki by nie nawracały i nie powiększały swoich rozmiarów. Ogromne zmiany skórne są bowiem nie tylko niewygodne, ale i nieestetyczne. Komfort psychiczny pacjenta jest natomiast tak samo istotny, jak ten fizyczny.

Tłuszczaki – zmiany skórne

Tłuszczak jest łagodnym nowotworem, który nie ma tendencji do złośliwienia. Zbudowany jest z torebki łącznotkankowej i przybiera formę guza. W jego wnętrzu znajduje się tłuszcz, z którego powstaje. Możemy zauważyć go na skórze w różnej formie – zmiany okrągłej lub owalnej, o różnorodnej wielkości i stopniu wypukłości. Występuje zarówno pojedynczo, jak i w większych skupiskach. Zmiany te rzadko obecne są u dzieci i młodzieży, najrzadziej u niemowląt. Znamienny jest fakt, że ten guz atakuje nie tylko tkankę skórną. Może również dosięgnąć swoim oddziaływaniem narządy wewnętrzne. Wiedza o tym, jak leczyć tłuszczaki pomaga nie wpadać w panikę w przypadku ich zauważenia na swoim ciele. Choć mechanizm ich powstawania nie napawa optymizmem, proces leczniczy jest z reguły nieskomplikowany i mało inwazyjny.

Przyczyny powstawania tłuszczaków nie są do końca znane. Do czynników ryzyka, zwiększających możliwość ich wystąpienia zalicza się dojrzały lub podeszły wiek pacjenta, nadwagę i przebyte w przeszłości urazy. Również jeśli sam pacjent lub członek jego rodziny cierpieli z powodu nowotworu, ryzyko wystąpienia tłuszczaka zwiększa się. Podobnie jest w przypadku, gdy u pacjenta stwierdzono występowanie schorzeń predysponujących powstanie tłuszczaka: choroby Dercuma, Cowden, Madelunga, zespołu Gardnera.

Objawy i rodzaje tłuszczaków

Tłuszczak jest w dotyku zwykle miękki i łatwo poddaje się naciskowi. Może pod jego wpływem chwilowo się odkształcać, ale już po chwili wraca do rzeczywistych rozmiarów. Nie powinien być źródłem dolegliwości bólowych. Tłuszczak stopniowo rośnie, a gdy osiąga duże rozmiary, uciska sąsiednie struktury. To powoduje znaczne uczucie dyskomfortu, a nawet ból. Jego waga może sięgać nawet kilku kilogramów. Wobec tego prędzej czy później staje się  on zauważalny i odczuwalny dla pacjenta. Ponadto, guzy umiejscowione na narządach wewnętrznych znacznie upośledzają ich prawidłowe funkcjonowanie. Ten długotrwały stan może zatem doprowadzić do wystąpienia uszkodzeń wielonarządowych, a to już bezpośrednie zagrożenie życia chorego. Dlatego też istotna jest szybka i trafna diagnoza oraz podjęcie działań lekarskich.

Złagodzić objawy tłuszczaków mogą takie działania jak: stosowanie olejków eterycznych (zwłaszcza z drzewa herbacianego), żelu z aloesu, oczaru, oleju rycynowego, soli Epson i picie naparu ze skrzypu polnego. Należy pamiętać, że są to jedynie domowe sposoby na ograniczenie dolegliwości związanych z rosnącym już tłuszczakiem. Usunąć go może jedynie lekarz podczas zabiegu. Samodzielnie nie przyczynimy się zatem do jego zniknięcia.

W badaniu mikroskopowym możliwa do zauważenia jest specyficzna budowa nowotworu, która pozwala wyodrębnić różne rodzaje tłuszczaków. Możemy mieć do czynienia z angiolipomą (z licznymi naczyniami krwionośnymi), zimowiakiem (odpowiedzialnym za utrzymanie ciepłoty ciała, zwłaszcza u dzieci, występuje niezwykle rzadko), lipomą (skromnie unaczynioną, pojedynczą zmianą), lipoblastomą i tłuszczakiem wielopostaciowym. Wszystkie z nich może szybko usunąć specjalista. Najczęściej wybieranym rozwiązaniem jest chirurgiczne usuwanie znamion skórnych.

Jak leczyć tłuszczaki?

O tym, jak leczyć tłuszczaki decyduje lekarz – dermatolog lub chirurg. Niewielkie zmiany skórne nie wymagają wdrożenia leczenia. Należy je jednak bacznie obserwować, by nie dopuścić do ich nadmiernego wzrostu. Gdy tłuszczak staje się widocznym defektem kosmetycznym, konieczny jest zabieg, mający na celu jego usunięcie. Najczęściej tłuszczaki usuwa się za pomocą liposukcji, czyli odsysania z guza tłuszczu. Za pomocą kleszczy usuwa się również torebkę łącznotkankową, w której tłuszcz się dotychczas znajdował. Liposukcja nie pozostawia blizn i śladów, a zaleca się ją osobom posiadającym liczne zmiany. Rzadziej zmniejsza się tłuszczaka przy użyciu sterydów. Jest to mało skuteczna metoda ze względu na brak możliwości usunięcia guzka w całości. W celu pozbycia się tłuszczaka lekarz używa często również skalpela.

Tłuszczaki najczęściej jednak usuwa się chirurgicznie. Ponieważ chirurgiczne usuwanie znamion nie boli, nie wzbudza lęku u pacjentów. Zostają oni miejscowo znieczuleni, dzięki czemu są przytomni przez cały czas trwania zabiegu. Lekarz wykonuje na skórze pacjenta niewielkie nacięcie i usuwa znamię wraz z marginesem zdrowej tkanki. Poprzez takie działanie nie tylko zapobiega nawrotom tłuszczaka, ale i umożliwia jego dokładne zbadanie. Wycinek przekazywany jest do laboratorium, gdzie wykonuje się jego badanie histopatologiczne. Wynik daje jednoznaczną odpowiedź na pytanie, czy diagnoza była słuszna. Najczęściej okazuje się, że tak. Blizna po chirurgicznym usuwaniu znamion jest niewielka. Zwykle ma mniejszy rozmiar niż wycinany tłuszczak. Dobrze pielęgnowana blednie i pozostaje niezauważalna dla osób trzecich.

Przygotowanie do chirurgicznego usuwania znamion nie jest konieczne. Pacjent może udać się na zabieg „od ręki”. Wystarczy konsultacja z lekarzem-dermatologiem i przejście kwalifikacji zabiegowej. Podczas rozmowy z dermatologiem i chirurgiem ocenia się bowiem wskazania i przeciwwskazania do przeprowadzenia zabiegu. Skóra pacjenta powinna być czysta i osuszona. Możliwe jest również jej przygotowanie przez personel medyczny w placówce.

Profilaktyka

Gdy zauważamy, że brodawka, kaszak czy pieprzyk zmienił wygląd, często może się okazać, że przybiera on już postać przednowotworową. Chorobowo zmienione miejsce jest trudniejsze do wyleczenia, dlatego też niezwykle istotna jest profilaktyka zmian skórnych. By zapobiec występowaniu tłuszczaków, należy jedynie unikać zranień i urazów. One bowiem jako czynnik środowiskowy mogą przyczynić się do występowania tego rodzaju zmian. Proces gojenia się ran jest na tyle skomplikowany, że również w jego przebiegu mogą nastąpić różnorodne nieprawidłowości. Jednak, jak zauważają badacze, występowanie tłuszczaków, niezależnie od ich rodzaju, ma przede wszystkim podłoże genetyczne.