Alkoholizm u kobiet – co wyróżnia kobiece uzależnienie?

Alkoholizm u kobiet to istotny, cywilizacyjny problem zdrowotny, który niesie ze sobą różnorodne skutki dla zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego chorych. Chociaż w przeszłości alkoholizm często postrzegano jako problem bardziej powszechny wśród mężczyzn, badania pokazują, że kobiety również są narażone na uzależnienie od alkoholu. Ich potrzeba leczenia w tym zakresie jest równie istotna. Kobiecy alkoholizm jest schorzeniem o podłożu psychosomatycznym. Objawia się różnorodnymi dolegliwościami, których natężenie znacznie zmniejsza poziom jakości życia i ogranicza codzienne funkcjonowanie uzależnionych kobiet.

Uzależnienie to choroba, której postęp i przebieg nie jest uzależniony od wieku, płci czy statusu społecznego. Choroba alkoholowa obchodzi się jednak z kobietami nieco mniej delikatnie niż z mężczyznami. Alkoholizm u kobiet różni się od męskiego uzależnienia już samym sposobem picia alkoholu, dynamiką rozwoju choroby oraz przyczynami występowania i czynnikami ryzyka. Niezaprzeczalna pozostaje jednak konieczność natychmiastowego rozpoczęcia leczenia uzależnienia od alkoholu zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn.

Alkoholizm kobiecy

Alkoholizm, czyli uzależnienie od alkoholu, to przewlekła choroba, która charakteryzuje się utratą kontroli nad spożywaniem alkoholu, silną chęcią jego picia. Osoba uzależniona od alkoholu nie jest w stanie powstrzymać się od picia. Pije alkohol nieprzerwanie, nawet jeżeli zdaje sobie sprawę z jego szkodliwości dla zdrowia, pracy, rodziny czy życia społecznego. Trudno jej odstawić substancję odurzającą, gdyż w trzeźwości doświadcza objawów odstawienia. To przede wszystkim drżenie rąk, nudności, lęk, potliwość, a w skrajnych przypadkach nawet delirium tremens (ciężkie objawy odstawienia). Alkoholizm w rodzinie może dotknąć niemal wszystkich jej członków. Dotyczy osób obu płci, w różnym wieku (stosunkowo rzadko niepełnoletnich). Specyficzną formą uzależnienia od alkoholu jest alkoholizm u kobiet, który u niektórych pacjentek może wymagać złożonego, dostosowanego podejścia terapeutycznego. Nałogowo pijące kobiety mogą bowiem zmagać się z dodatkowymi wyzwaniami związanymi z tym problemem.

Jak piją kobiety uzależnione od alkoholu?

Zdecydowana większość uzależnionych kobiet pije w samotności, a nawet w ukryciu. Chroniąc swój wizerunek, nie chcą, by prawda o ich uzależnieniu wyszła na jaw. Tuszują konsekwencje nadmiernego spożywania alkoholu mocnym makijażem oraz zapachem perfum. Poczucie wstydu towarzyszące pijącym kobietom wynika w dużej mierze z norm kulturowych. Kobiety piją nadmiernie głównie z powodów emocjonalnych i psychicznych. Czują się osamotnione, niedocenione, zmagają się z niskim poczuciem własnej wartości, nadmiarem codziennych obowiązków i skutkami stresu.

Alkoholizm a praca – czy zależność ta ma wpływ na rozwój uzależnienia? Wiele kobiet zmaga się z presją społeczną dotyczącą ról rodzinnych, pracy i oczekiwań społecznych. Alkohol może być stosowany jako sposób radzenia sobie z tymi trudnościami, a także jako środek na relaks czy odreagowanie. Pijąc w samotności kolejne kieliszki trunku, chore coraz bardziej izolują się od społeczeństwa. Wraz z upływem czasu trudno je namówić na kontakty z innymi ludźmi. Żyją bowiem w iluzji modelu kobiecego picia. Już podczas diagnostyki alkoholizmu kobiet niezwykle istotna jest rola rodziny w leczeniu uzależnienia. To najbliżsi pacjentek zauważają zwykle jako pierwsi, że kobieta zmaga się z trudnościami i sięga po kolejne dawki alkoholu etylowego. Szybka reakcja i przekonanie chorej do rozpoczęcia terapii alkoholizmu to połowa sukcesu terapeutycznego.

Alkoholizm u kobiet a wpływ alkoholu na organizm – dlaczego kobiety uzależniają się od alkoholu szybciej?

Kobiety metabolizują alkohol inaczej niż mężczyźni. Mają mniejszą ilość enzymów odpowiedzialnych za rozkład alkoholu, co sprawia, że alkohol działa na nie silniej i dłużej utrzymuje się w organizmie. U kobiet występuje wyższa zawartość tłuszczu w ciele. Alkohol rozpuszcza się w wodzie, więc ze względu na mniejszą ilość wody w organizmie, alkohol może być bardziej skoncentrowany i wywoływać silniejsze efekty. Mają one jednocześnie mniej masy mięśniowej niż mężczyźni (a mięśnie wchłaniają alkohol), ich organizm nie jest zatem w stanie rozkładać alkoholu tak efektywnie. To sprawia, że szybciej wzrasta stężenie alkoholu w organizmie kobiety, a ona sama odczuwa silniejsze i szybsze efekty picia. Kobiecy alkoholizm może prowadzić do zaburzeń nastroju, depresji, lęków, a także agresji i wybuchów emocjonalnych. Uzależnienie od alkoholu wywołuje ponadto kłopoty w rodzinie, w pracy, z dziećmi oraz w kręgach przyjaciół. Konflikty, rozpad relacji oraz problemy zawodowe to powszechne skutki alkoholizmu nie tylko wśród kobiet.

Alkohol może mieć ponadto różny wpływ na kobiety w różnych fazach cyklu menstruacyjnego, a także w czasie ciąży czy menopauzy. Zmiany hormonalne wpływają na sposób, w jaki alkohol działa na organizm kobiety. Ponadto, uzależnienie od alkoholu może stać się przyczyną złożonych zaburzeń hormonalnych, które pogarszają stan zdrowia psychicznego i fizycznego uzależnionej.

Jak przebiega leczenie alkoholizmu u kobiet?

Rozwój uzależnienia od alkoholu i dynamicznie przybierające na sile objawy alkoholizmu wpływają toksycznie na organizm kobiety. Długotrwałe, nadmierne spożywanie alkoholu etylowego odciska piętno na zdrowiu fizycznym, psychicznym i w życiu społecznym kobiety. W związku z niebezpiecznymi konsekwencjami przewlekłego uzależnienia bliskim chorych nasuwa się pytanie, czy alkoholizm można wyleczyć oraz, czy możliwe jest odmawianie alkoholu po terapii. Alkoholizm u kobiet może okazać się trudniejszy do leczenia, gdyż rzadko decydują się one na poszukiwanie pomocy u osób trzecich. Piją w domu częściej niż mężczyźni, nie potrzebują ani towarzystwa, ani okazji. 

Nadużywanie alkoholu u kobiet należy leczyć z wykorzystaniem różnorodnych elementów kompleksowej terapii choroby alkoholowej. Nowoczesna terapia alkoholizmu rozpoczyna się od przerwania ciągu alkoholowego i rezygnacji osoby uzależnionej ze spożywania substancji odurzającej. Pierwszym jej etapem jest zatem detoks alkoholowy, czyli profesjonalne odtrucie alkoholowe. Celem leczenia nałogu u kobiet, podobnie jak u mężczyzn, jest całkowite pożegnanie problemu alkoholowego oraz zmiana reakcji, zachowań i nawyków. Pomaga w tym psychoterapia alkoholizmu. Kobiety są bardziej narażone na stygmatyzację i stereotypowe postrzeganie przez pryzmat uzależnienia, dlatego też niejednokrotnie wstydzą się uczestnictwa w spotkaniach grup wsparcia, nawet w prywatnym ośrodku terapii uzależnień. Niepotrzebnie.