Znamiona skórne – które z nich można usunąć chirurgicznie?

Znamiona skórne widoczne są na powierzchni ciała każdego z nas. Mamy ich mniej lub więcej, ale wszystkie z nich należy bacznie obserwować. W przypadku takich, których wygląd wzbudza nie tylko czujność naszą, ale i lekarza, warto rozważyć wykonanie szybkiego zabiegu ich usunięcia. Zwykle przebiega on z wykorzystaniem skalpela, choć w polskich placówkach można skorzystać również z innych metod leczenia zmian skórnych. Ich skuteczność jest jednak różna, podobnie jak stan skóry pacjenta po zakończeniu leczenia.

Najczęściej usuwa się te znamiona skórne, które mają charakter chorobowy. W zmienionej tkance skórnej może bowiem rozwijać się nawet choroba nowotworowa – czerniak. W związku z tym jej usunięcie jest najskuteczniejszą metodą profilaktyki rozwoju nowotworu. Jeżeli natomiast zmiana skórna ma charakter łagodny, tzn. nie daje widocznych objawów, jej wygląd nie zmienia się, a sama nie wzbudza dyskomfortu u pacjenta, nie poddaje się jej zabiegowi. Nie ma bowiem potrzeby wycinania znamion niejako „na wyrost”.

Spis treści:

Łagodne zmiany skórne

Znamiona skórne, które znajdują się na powierzchni skóry pacjenta, w zdecydowanej większości nie są niebezpieczne dla jego zdrowia. Określa się je zatem mianem łagodnych. Są to zwykle znamiona naskórkowe, przydatkowe, o typowym wyglądzie i niedające odczuwalnych objawów, a także naczyniaki i kaszaki. Lekarze nie zalecają ich usuwania bez potrzeby ze względu na możliwość ich samoistnego wchłonięcia. Rzadko stanowią one również dla pacjenta źródło dyskomfortu. Choć określa się je głównie jako defekt kosmetyczny, zazwyczaj pozostają niezauważalne dla osób postronnych.

Łagodnym znamieniem jest ponadto ropień skórny. Występuje na powierzchni ciała w postaci widocznego guzka, wypełnionego przezroczystym płynem, zamkniętym w „jamie”. Powstaje on w wyniku fizjologicznej reakcji organizmu na uraz, a więc przerwanie ciągłości skóry. Granulocyty i makrofagi, kumulujące się w miejscu zakażenia prowadzą do powstania ropy. Ona z kolei broni dostępu do krwi i płynów ustrojowych, do których mogłyby dotrzeć bakterie. Po kilku dniach od wystąpienia ropień wchłania się samoistnie. Nie należy jednak go drapać, zrywać ani smarować kosmetykami. To naturalna bariera, której nie trzeba pomagać w spełnianiu swej roli. W przypadku, gdy jakiekolwiek znamię (nawet występujące fizjologicznie, jak ropień) wzbudza niepokój pacjenta, powinien on niezwłocznie zasięgnąć porady lekarskiej.

Które znamiona skórne wymagają usunięcia?

Wszystkie znamiona skórne, bez względu na ich pierwotny charakter należy bacznie obserwować i poddawać samokontroli przynajmniej raz w miesiącu. Badanie palpacyjne i wzrokowe należy przeprowadzać na podstawie znajomości kryteriów ABCDE rozwoju czerniaka. Pomagają one określić, czy ze znamieniem jest wszystko w porządku, czy nie rozwija się w jego miejscu żadna choroba. Czujność każdorazowo ma wzbudzić jego asymetria, nieregularny brzeg, niejednolity, podejrzany kolor, ewolucja i duży rozmiar.

Najczęściej chirurgicznie usuwa się znamiona barwnikowe, czyli popularne pieprzyki. Zwykle to one zaczynają nagle rosnąć, zmieniać swoje zabarwienie, a nawet uwypuklać na powierzchni skóry. Pacjenci często zauważają kilka kryteriów ABCDE naraz podczas rutynowej kontroli tych znamion. Choć odczuwają z tego powodu strach, nie powinni zwlekać z wizytą u lekarza. Odpowiednio szybko podjęte kroki lecznicze i postawiona diagnoza pozwalają zniwelować ryzyko rozwoju choroby do zera.

Usunięcia chirurgicznego wymagają ponadto zwykle wszelkie guzy skórne, zwłaszcza tłuszczaki i włókniaki. Szczególnymi rodzajami zmian skórnych są znamiona błękitne, znamię Beckera i znamię Suttona. Wzbudzają one wątpliwości diagnostyczne zwłaszcza ze względu na swój wygląd – zabarwienie, obwódkę, brak estetyki. Jeżeli natomiast lekarz stwierdza, że ich rozwój nie stanowi zagrożenia dla zdrowia pacjenta, ich usuwanie nie jest konieczne. Pacjenci często decydują się jednak na ten krok głównie ze względów estetycznych.

Jak się przygotować do zabiegu?

Przygotowanie do zabiegu chirurgicznego usuwania znamion jest bardzo proste. Pacjent nie musi bowiem podejmować żadnych szczególnych działań. Wystarczy, że umyje i (w razie konieczności oraz chęci) wydepiluje okolice, w których występuje wycinane znamię. Lekarz tuż przed zabiegiem przygotowuje pole operacyjne, również je myjąc i dezynfekując. W przypadku niektórych pacjentów konieczne może okazać się odstawienie niektórych dotychczas przyjmowanych leków (zwłaszcza tych rozrzedzających krew). Należy pamiętać, aby nie rezygnować z nich bez konsultacji lekarskiej. Istnieją bowiem takie środki farmaceutyczne, których systematyczne używanie nie koliduje z koniecznością przeprowadzenia zabiegu.

Chirurgiczne usuwanie znamion

Zabieg chirurgicznego usuwania znamion jest bezpieczny, szybki i bezbolesny. Przeprowadza go doświadczony chirurg, który usuwa zmianę skórną wraz z marginesem zdrowych tkanek. Tym samym umożliwia ich przekazanie do badania histopatologicznego. Jest ono istotne głównie dla tych pacjentów, którzy borykają się z podejrzeniem chorobowego charakteru wycinanego znamienia. Analitycy medyczni poddają wycinek tkanki dokładnej obserwacji pod mikroskopem. Na tej podstawie określa się charakter histologiczny zmiany, ocenia jakość cięcia i możliwość nawrotu. Wtedy też pacjent dowiaduje się ze stuprocentową pewnością, jaką zmianę wyciął – czy była ona groźna, czy też nie. Chirurgiczne usuwanie znamion określane jest zatem mianem najskuteczniejszej metody diagnostyki, leczenia i profilaktyki zmiany skórnej.

Zabieg przebiega w atmosferze komfortu i dyskrecji. Dzięki zastosowaniu regionalnego znieczulenia pacjent nie odczuwa bólu ani dyskomfortu związanego bezpośrednio z działaniami operatora. Chirurg wykonuje owalne lub spiralne cięcie wokół znamienia, doprowadzając do jego usunięcia w całości. Następnie zbliża do siebie brzegi rany i zaszywa je przy użyciu nici chirurgicznych. Jeżeli zastosowano te, które się rozpuszczają, nie jest konieczne ich usuwanie. W przypadku posiadania szwów tradycyjnych pacjent powinien zgłosić się na wizytę kontrolną połączoną z ich ściągnięciem po upływie około 10 dni po zabiegu.

Rekonwalescencja i powikłania

Blizna po usunięciu znamienia goi się szybko i najczęściej bezproblemowo. Po kilku dniach po zabiegu pacjent może dostrzec pierwsze symptomy jej zasklepiania. Należy jednak odpowiednio dbać o higienę rany – przemywać ją i codziennie zmieniać opatrunek. Najlepiej robić to, wykorzystując środek dezynfekujący na skórę, o działaniu bakterio- i wirusobójczym. Czasami pacjenci skarżą się na ból i świąd rany. Jeżeli objawy nie nasilają się, nie towarzyszy im wysięk, krwawienie, owrzodzenie, najprawdopodobniej są stanem fizjologicznym.

Występowaniu powikłań po zabiegu lekarze zapobiegają już na etapie kwalifikacji pacjenta do wycięcia znamion skórnych. Wówczas określają bowiem nie tylko wskazania do jego wykonania, ale również rozwiewają wszelkie wątpliwości dotyczące ewentualnych przeciwwskazań. Osoby cierpiące z powodu aktywnych infekcji wirusowych skóry, chorób zakaźnych, ciężkiej niewydolności serca lub kobiety w ciąży mogą nie zostać zakwalifikowane do zabiegu. Decyduje o tym lekarz, biorąc pod uwagę szczególne okoliczności i stan zdrowia pacjenta.