Wpływ alkoholu na trzustkę – czy jest szkodliwy?

W czasie spożywania napojów alkoholowych niewielu z nas zastanawia się nad możliwymi konsekwencjami własnego zachowania. Używka nie tylko wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego, ale również upośledza współpracę niemal wszystkich układów i narządów wewnętrznych. Udowodniono m.in. wpływ alkoholu na trzustkę, wątrobę, nerki, serce. Długotrwałe spożywanie nadmiernych dawek używki może zwiększać ryzyko rozwoju różnorodnych chorób przewlekłych. Ich leczenie jest szczególnie trudne ze względu na fakt, że stanowią one schorzenia współistniejące do choroby alkoholowej. W stanie upojenia niedopuszczalne jest przyjmowanie większości leków, a brak leczenia prowadzi do pogłębienia trudności zdrowotnych pacjenta.

Jednym z organów najbardziej narażonych na szkodliwe działanie toksyn zawartych w alkoholu jest trzustka. Bierze ona bowiem aktywny udział w procesie metabolizowania i wytwarzania hormonów (m.in. insuliny). Ma pewne zdolności do regeneracji, ale wyłącznie wówczas, gdy chory zaprzestanie spożywania etanolu. Szkodliwy wpływ alkoholu na trzustkę może być widoczny i odczuwalny przede wszystkim w postaci zapaleń tego narządu. Objawiają się one głównie bólami brzucha, gorączką, nudnościami i ogólnym osłabieniem.

Jak alkohol szkodzi trzustce? Ogólny wpływ alkoholu na trzustkę i jej funkcjonowanie

Trzustka to niewielki gruczoł, odpowiadający za regulację poziomu cukru w organizmie poprzez produkcję insuliny i glukagonu. Dzięki jej prawidłowemu funkcjonowaniu możliwe jest trawienie białek, węglowodanów i tłuszczów. Dostarcza ona bowiem do jelita cienkiego enzymy trawienne, niezbędne w procesie metabolizmu wymienionych substancji. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jaki jest wpływ alkoholu na trzustkę. Zwykle bowiem osobom nadużywającym alkoholu zwraca się uwagę na to, że szkodzą głównie innemu organowi, wskazując na toksyczny wpływ alkoholu na wątrobę. Tymczasem spożywanie alkoholu jest tak samo szkodliwe dla wszystkich narządów wewnętrznych. Wywołuje różnorodne zmiany, skutkujące niejednokrotnie wystąpieniem stanów zagrażających życiu. Każda dawka alkoholu może być zgubna, zwłaszcza gdy prowadzi do picia ryzykownego i uzależnienia. Człowiek nigdy nie wie jednak, przy której okazji rozwinie się u niego choroba alkoholowa. Może ona bowiem dosięgnąć każdego, bez względu na wiek, płeć czy status społeczny.

Dla zdrowia trzustki niebezpieczne jest zarówno spożywanie napojów wysokoprocentowych, jak i nawet codzienne picie piwa. Ten napój posiada bardzo wysoki indeks glikemiczny, a jego picie powoduje wyrzut dużej ilości insuliny. Jej stałe wysokie stężenie w organizmie może sprzyjać zmianom biochemicznym, metabolicznym i niewydolności wielu narządów. Ogólnym negatywnym skutkiem długotrwałego spożywania różnego rodzaju trunków alkoholowych może okazać się zapalenie trzustki o różnym nasileniu objawów.

Czy alkohol prowadzi do ostrego zapalenia trzustki?

Według danych naukowych, aż 1/3 epizodów ostrych zapaleń trzustki występuje w związku z alkoholem. U osób uzależnionych wskaźnik częstości występowania choroby wynosi z kolei nawet 60%. W związku z tym jasne staje się stwierdzenie, że alkohol w sposób bezpośredni zwiększa ryzyko wystąpienia zapalenia tego organu. Szkodliwy wpływ alkoholu na trzustkę uznaje się obecnie za jeden z głównych czynników ryzyka zachorowania na to schorzenie.

W efekcie ostrego zapalenia trzustki, enzymy trawienne produkowane przez gruczoł, dostają się do jego miąższu i okolicznych tkanek. W trzustce rozpoczyna się wówczas proces jej samotrawienia. Kolejno u pacjenta stwierdza się zazwyczaj martwicę lub nieodwracalne uszkodzenie trzustki. Naczynia krwionośne ulegają preformacji, stwierdza się ponadto uszkodzenie sąsiadujących ścian przewodu pokarmowego. Niezależnie od ilości spożywanego alkoholu, większość przypadków ostrego zapalenia trzustki jest niezwykle niebezpieczna dla zdrowia pacjentów. Śmiertelność w przebiegu ostrego zapalenia trzustki jest wysoka.

Wpływ alkoholu na trzustkę – objawy ostrego zapalenia trzustki

Ponieważ trzustka to narząd umiejscowiony w tylnej części brzucha za plecami, w przebiegu ostrego zapalenia trzustki pacjent odczuwa uporczywy ból w nadbrzuszu, promieniujący w kierunku pleców. Wśród objawów zapalenia, oprócz silnego bólu brzucha, wymienia się gorączkę, dolegliwości gastryczne, osłabienie perystaltyki jelit, napięcie powłok brzusznych. Podczas badania wyczuwalny jest bolesny opór w nadbrzuszu, pacjent skarży się ponadto na bolesność palpacyjną. Charakterystyczne są także niebezpieczne dla zdrowia biegunki tłuszczowe, prowadzące do skrajnego odwodnienia i wycieńczenia organizmu oraz ogólnej utraty masy ciała.

Inne choroby trzustki a alkohol – torbiele trzustki, alkoholowe zapalenie trzustki, uszkodzenia trzustki

Zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz trzustki mogą pojawić się jej torbiele. Zawierają one wydzielinę trzustkową otoczoną tkankami. Mogą występować w konsekwencji długotrwałego zapalenia trzustki. Proces samotrawienia trzustki powoduje zwiększenie ryzyka rozwoju raka trzustki. Podobnie jak w przypadku wątroby, również w trzustce może dojść do zwłóknienia tkanek. Proces ten jest nieodwracalny, prowadzi do bliznowacenia i trwałych uszkodzeń zmniejszających poziom wydajności gruczołu. W porę podjęte leczenie pozwala ograniczyć szkodliwy wpływ alkoholu na trzustkę. Niektóre zmiany okazują się bowiem odwracalne. Podczas terapii konieczne okazuje się jednak bezwzględne odstawienie substancji odurzającej.

Jak długo regeneruje się trzustka po alkoholu?

Nawet organ objęty już stanem zapalnym, jest w stanie się zregenerować. Zwykle dochodzi do tego po upływie kilku tygodni od odstawienia substancji odurzającej. Warunkiem koniecznym do rozpoczęcia leczenia schorzeń trzustki jest zatem przerwanie ciągu alkoholowego i rezygnacja z używki. Alkohol jest bowiem substancją toksyczną, która zaburza proces zdrowienia nie tylko trzustki, ale również innych organów wewnętrznych. Powodzenie procesu leczniczego podjętego u pacjenta zależy głównie od stopnia zaawansowania ewentualnej choroby alkoholowej oraz zmian w organach wewnętrznych, do jakich doszło pod wpływem działania etanolu. Szczególnie niebezpieczne dla stanu zdrowia nałogowca mogą okazać się ponadto nawroty choroby alkoholowej, podczas których decyduje się on na ponowne sięgnięcie po alkohol. Dochodzi wówczas do pogłębienia nałogu, co utrudnia proces terapeutyczny i regenerację trzustki.

Wpływ alkoholu na trzustkę i inne narządy – czy uszkodzenia spowodowane spożyciem alkoholu można cofnąć?

Uzależnienie od alkoholu powodować może nie tylko ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki. Dla nałogowców powszechne są ponadto objawy zatrucia alkoholem i tzw. syndromu dnia poprzedniego. Nawet osoby okazjonalnie nadużywające alkoholu zmagają się z jego szkodliwym wpływem na cały organizm. Po wypiciu trunków odczuwają ból głowy, za który odpowiedzialne jest wysokie stężenie toksyn, zwłaszcza aldehydu octowego. U osób uzależnionych obserwuje się ponadto szereg psychicznych objawów zatrucia, m.in. polineuropatię alkoholową czy Zespół Korsakowa. Decydując się na odstawienie substancji odurzającej, zmagają się ponadto z objawami Alkoholowego Zespołu Abstynencyjnego, których nasilenie odpowiedzialne jest za delirium alkoholowe.

By ograniczyć negatywny wpływ alkoholu na trzustkę i inne narządy wewnętrzne, u nadużywających alkoholu należy ograniczyć nadmierne picie i skonsultować się z lekarzem. Konieczne jest rozpoczęcie kompleksowej terapii uzależnienie. W jej skład wchodzi detoksykacja, wszywka alkoholowa i psychoterapia alkoholizmu.