Etanol należy do grona substancji toksycznych, wywierających szkodliwy wpływ na organizm człowieka. Niezwykle niebezpieczny dla zdrowia, a nawet życia człowieka jest również jeden z produktów metabolizmu alkoholu etylowego (metabolit). Chodzi tu o aldehyd octowy, który w niektórych sytuacjach kumuluje się w ustroju. Rosnące stężenie aldehydu octowego we krwi przyczynia się do występowania groźnych objawów tzw. reakcji disulfiramowej, z którą do czynienia mają osoby z wszytym Esperalem decydujące się na spożycie alkoholu. Wywołuje ją spożycie nawet niewielkiej ilości alkoholu. Ten związek chemiczny nazywa się również acetaldehydem. Warto wiedzieć, że to on odpowiedzialny jest za większość negatywnych konsekwencji nadużywania alkoholu.
Aldehyd octowy zaczyna się pojawiać w organizmie w momencie, gdy alkohol się rozkłada. W procesie trzeźwienia jego rosnące stężenie odczuwalne jest jako powszechny kac. Siła dolegliwości jest proporcjonalna do ilości spożytego etanolu. Zależy również od ogólnego stanu zdrowia człowieka, kondycji jego wątroby i tolerancji na substancję odurzającą. Proces trzeźwienia w wyniku metabolizmu alkoholu jest ponadto uwarunkowany jakością i rodzajem wypitej używki. Jeżeli znajduje się w niej większa ilość etanolu, kac bywa silniejszy.
Spis treści:
Jak trawi się etanol?
Spożywanie alkoholu, zwłaszcza w sposób długotrwały w ciągach alkoholowych, zmienia sposób metabolizmu wszystkich substancji. Przekształceniom ulega struktura i funkcjonowanie niemal wszystkich organów. Alkohol etylowy nie jest bowiem wydalany z ludzkiego ustroju w czystej postaci. Proces trawienia substancji odurzającej opiera się w zdecydowanej większości na eliminacji enzymatycznej. Jedynie 10% dostarczonego do ustroju alkoholu wydala się bezpośrednio z moczem lub w wydychanym powietrzu. Alkohol trafia do krwiobiegu i wraz z hemoglobiną transportowany jest do wszystkich komórek organizmu. Dociera do nich również aldehyd octowy, będący półproduktem procesu metabolizmu.
Większość etapów trawienia alkoholu etylowego odbywa się w wątrobie. Przy aktywnym udziale enzymów wątrobowych dochodzi do przekształcenia etanolu w aldehyd octowy. Zatem już w pierwszym etapie procesu trawienia alkoholu powstaje silnie toksyczna substancja. Następnie związek ten metabolizowany jest do nieszkodliwej postaci kwasu octowego. Szybkość tego procesu zależy przede wszystkim od ilości i rodzaju wypitego alkoholu oraz ogólnej tolerancji na alkohol.
Czym jest aldehyd octowy i jak powstaje?
Aldehyd octowy to dwuwęglowy związek chemiczny z rozpoznawalnym i charakterystycznym zapachem zielonego jabłka. Budową zbliżony jest do etanolu. Występuje w większości trunków procentowych. W naturalny sposób powstaje w procesie fermentacji alkoholowej i utleniania. Śladowe ilości aldehydu octowego, jakie zawierają napoje wyskokowe, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia pijącej osoby, ale mogą wzmagać objawy zatrucia alkoholowego lub kaca. Powstaje on przede wszystkim w wyniku trawienia etanolu w ludzkiej wątrobie. Pod wpływem dehydrogenazy aldehydowej (enzymu wątrobowego) cząsteczka etanolu traci dwa atomu wodoru. Tym samym przekształca się w aldehyd octowy, następnie w kwas octowy, a ostatecznie – do postaci dwutlenku węgla i wody.
Jak aldehyd octowy wpływa na organizm człowieka?
Mimo że aldehyd octowy powstaje również w organizmie człowieka, nie ma dobrego wpływu na jego funkcjonowanie. Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu. Nadmierne stężenie toksyn poalkoholowych upośledza współpracę wszystkich narządów i układów. Jako szkodliwe właściwości aldehydu octowego wymienia się ponadto jego działanie rakotwórcze. Obecność tego organicznego związku chemicznego w krwiobiegu człowieka wielokrotnie zwiększa ryzyko zachorowalności na różnorodne nowotwory. Rak przełyku, żołądka, trzustki, piersi, jelita grubego – to tylko niektóre ze schorzeń, jakie może wywołać nadmierne spożywanie alkoholu etylowego i konieczność jego nieprzerwanego metabolizmu w ustroju.
Aldehyd octowy szkodliwie działa przede wszystkim na wątrobę. To w jej wnętrzu dochodzi bowiem do przemian metabolicznych. Związek ten ma działanie hepatotoksyczne. Przyczynia się do rozwoju alkoholowej choroby wątroby, jej niewydolności, a nawet marskości wątroby.
Aldehyd octowy a wszywka alkoholowa
Toksyczność aldehydu octowego ma szczególne znaczenie dla pacjentów uzależnionych od alkoholu etylowego, którzy zdecydowali się na zastosowanie terapii wspomagającej leczenie uzależnienia z wykorzystaniem Esperalu. Lek ten, znany również jako wszywka alkoholowa, zaburza szlak metaboliczny alkoholu w ludzkiej wątrobie. Blokuje wydzielanie dehydrogenazy aldehydowej. Bez udziału tego enzymu niemożliwe staje się szybkie przekształcenie toksycznego aldehydu octowego do obojętnych dla organizmu postaci. Pacjenci, decydujący się na próby przepicia wszywki alkoholowej, zmagają się z nieprzyjemnymi objawami tzw. reakcji disulfiramowej.
Zatrucie wysokim stężeniem aldehydu octowego objawia się przede wszystkim zaczerwienieniem twarzy, zawrotami i bólem głowy, nadpotliwością, nudnościami i wymiotami, przyspieszeniem pracy serca. Szczególnie niebezpieczny jest wpływ aldehydu octowego na funkcjonowanie układu krwionośnego. Połączenie etanolu i Esperalu może prowadzić do stanów zagrożenia życia. U niektórych pacjentów dochodzi do zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu, utraty przytomności, zaburzeń psychicznych, a nawet nagłego zatrzymania krążenia.
Odtrucie alkoholowe zamiast powszechnych klinów, czyli piwa na kaca
W momencie, gdy aldehyd octowy występuje w ustroju człowieka, wywołuje zwykle objawy lekkiego zatrucia. Osoby nadużywające alkoholu etylowego mogą odczuwać przede wszystkim zmęczenie, osłabienie, bóle mięśni, drżenia i drażliwość. Objawy te określane są mianem syndromu dnia poprzedniego. Osoby, które walczą z objawami kaca (głównie bólem głowy na kacu), muszą niestety cierpliwie poczekać na wydalenie toksycznego związku z ustroju. Detoksykację alkoholu po nadmiernym spożyciu alkoholu można jednak przyspieszyć za pomocą profesjonalnego odtruwania alkoholowego. To procedura medyczna, której celem jest usprawnienie procesu metabolizmu substancji odurzającej. Cały zabieg polega na podaniu pacjentowi kroplówki witaminowej oraz zastosowaniu farmakoterapii. Dzięki temu ogranicza się dokuczliwość objawów zatrucia alkoholowego, wyrównuje poziom elektrolitów i witamin, a także niweluje objawy ewentualnego Alkoholowego Zespołu Abstynencyjnego. Wśród popularnych metod leczenia alkoholizmu cieszy się zainteresowaniem chorych jako pierwsze oddziaływanie terapeutyczne. Pacjenci wybierają detoksykację ze względu na możliwość ograniczenia alkoholu, szybkiego i kontrolowanego odstawienia substancji odurzającej.
Zostaw swój komentarz